สมเด็จพระเจ้าฟ้างุ้มมหาราช หรือสมเด็จพระเจ้าฟ้าหล้าธรณีศรีสัตนาคณหุตมหาราชเอกสารประวัติศาสตร์บ้างออกพระนามเจ้าฟ้างุ่ม เจ้าฝ้างู่ม พระยาฟ้างุ้ม ท้าวฟ้างุ้ม พระยาฟ้า พญาท้าวฟ้างอมเป็นต้น ปฐมมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรล้านช้างและมหากษัตริย์นครเชียงดงเชียงทองหรือเมืองเซ่าองค์ที่ ๒๗ ครองราชย์ พ.ศ. ๑๘๕๙-๑๙๓๖ ผู้รวบรวมแผ่นดินลาวสองฝั่งโขงให้เป็นปึกแผ่นสืบเชื้อสายจากราชวงศ์ขุนบรมราชาธิราชแห่งนครแถน รับยกย่องเป็นมหาราชองค์แรกของลาว เป็นพระราชโอรสท้าวผีฟ้าและพระราชนัดดาพระยาสุวรรณคำผงกษัตริย์แห่งนครเชียงดงเชียงทอง พระเจ้าศรีสุริโยวงษ์หรือพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗กษัตริย์กรุงอินทปัตถ์



พระนครหลวง ในอาณาจักรขอมยกพระนางแก้วเก็งยา แก้วกันยาให้เป็นพระอัครมเหสี ทรงบทบาทสำคัญในการอัญเชิญพระพุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศ์แบบอินทปัตถนครหรือแบบกัมพูชาสมัยพระนครมาเผยแผ่ในราชอาณาจักรล้านช้างทรงขยายอิทธิพลเหนือดินแดนต่าง ๆ คือ ล้านนา อยุธยา ล้านเพีย สิบสองพันนา สิบสองจุไท เชียงตุง ศรีโคตรบูร ไดเวียด และจามปา ให้ยอมอ่อนน้อมและส่งราชบรรณาการพร้อมพระราชธิดามาถวาย ล้านช้างในรัชสมัยของพระองค์ได้แผ่แสนยานุภาพเหนือแว้นแคว้นต่าง ๆ ในอุษาคเนย์ ถือเป็นยุคยิ่งใหญ่ที่สุดของจักรวรรดิหรืออาณาจักรล้านช้าง ปัจจุบันมีพระบรมราชานุสาวรีย์ของประองค์ประดิษฐาน ณ เมืองสีโคดตะบอง นครหลวงเวียงจันทน์



พระราชประวัติ ประสูติ

ยาหลวงโงมเสวยราชย์เป็นกษัตริย์ล้านช้างเชียงดงเชียงทองมีพระราชโอรสธิดา ๙ องค์ สตรี ๔ องค์ บุรุษ ๕ องค์ หลังสวรรคตยาคำเฮียวพระราชโอรสองค์โตเสวยราชย์แทน ยาคำเฮียวมีพระราชโอรสธิดา ๔ องค์ สตรี ๒ องค์ บุรุษ ๒ องค์ พระราชโอรสองค์เล็กคือพระยาฟ้างุ้มแรกประสูติมีพระทนต์ออกมา ๓๓ เล่มแต่พระครรภ์พระราชมารดา เสนาอำมาตย์เชื่อว่าเข็ดขวงจักแพ้บ้านแพ้เมืองจึงนำพระราชกุมารใส่แพไหลน้ำจากเชียงทองไปและให้ข้อยเลี้ยงจำนวนมากมีบาคุม บากิม บาโบ บาเสียม บาจีแข้ บาลู รวมข้อยหญิงข้อยชาย ๓๓ คนล่องแพไปด้วย ก่อนไหลแพนางยาคำเฮียวพระราชมารดาอุ้มพระราชกุมารไปถึงแพได้ร้องป่าวเทวดาพระยานาคให้รักษาอย่าให้ฉิบหายพร้อมประกาศเหตุจำเป็นที่ต้องกระทำเช่นนี้ว่าฃเสนาทั้งหลายว่าแข้วออกแต่ในท้อง ๓๓ เหล่ม



เขาว่าเป็นคนฮ้ายว่าเข็ดว่าขวงแลให้ไหลเสีย ครั้นว่าบุญลูกข้อยยังมีขออย่าให้หล่มให้จมเสีย ให้ได้มาเป็นเจ้าแผ่นดินในเชียงดงเชียงทองด้วยอันชอบโลกชอบธรรม อย่าให้ได้ด้วยหยาบช้าทารุณเทอญฃพระนางสั่งข้อยเลี้ยงว่าหากพระราชโอรสไปถึงที่ใดให้เรียกว่าพระยาอย่าว่าเป็นพระราชโอรสเจ้าฟ้าคำเฮียวแล้วตั้งพระนามพระราชกุมาร พระนางล่องแพไปส่งถึงเมืองขายจึงเสด็จกลับเมื่อคณะพระยาฟ้างุ้มไปถึงบ้านเมืองใดประชาชนก็ถวายข้าวให้เสวยทุกเมือง



ประทับที่เมืองพระนครหลวง เมื่อไหลแพได้ ๑ ปีก็ถึงหัวลี บริเวณนี้มีถ้ำมหาเถรเจ้าป่าสมันตั้งอยู่ในเขตเมืองหนึ่ง ข้อยเลี้ยงและชาวบ้านจึงเล่าเหตุการณ์ถวายพระมหาเถรเจ้าป่าสมัน มหาเถระมาอุ้มพระราชกุมารออกจากแพไปอยู่ด้วย ครั้นเจริญพระชนม์ ๓ พรรษาจึงมาถึงท่าพระสมัน พระสมันเลี้ยงพระราชกุมาร ๓ ปีพระยานครหลวงนำไปเลี้ยง ๗ ปีรวม ๑๔ ปีพระยานครหลวงยกพระราชธิดาแก่พระยาฟ้างุ้มได้ ๒ ปีจึงให้หมอหูฮาทำนายชะตาและนักขัตตฤกษ์เมืองล้านช้าง หมอทำนายว่าพระราชบิดามารดาพระยาฟ้างุ้มสวรรคตแล้วเขาเอาอาวเสวยราชย์ที่เชียงดงเชียงทองแทน พระยานครหลวงถามว่าหากแต่งพลให้พระยาฟ้างุ้มไปตีเชียงดงเชียงทองจะได้เสวยราชย์หรือไม่ หมอทำนายว่าอย่าว่าแต่เชียงดงเชียงทองเลย



ยังจักได้เมืองโยทธิยาทั้งเมืองพิงเชียงใหม่ ทั้งเมืองลื้อเมืองเขิน ทั้งเมืองจุลนีแต่ฟากน้ำแม่แท้มาพี่ต่อเท่าเมืองมีฮ่านก้วนมีเสาหินสุ่มเสาน้ำเต้าแก้วพุ้นดีหลีแล้วทำนายต่อว่าพระยาฟ้างุ้มจะไม่สวรรคตในเชียงดงเชียงทองแต่จะสวรรคตในเมืองเบื้องตะวันตกด้วยวุฒิสวัสดี อยู่ได้ปี ๑ พระยานครหลวงแต่งช้างม้ารี้พลให้พระยาฟ้างุ้มแล้วราชาภิเษกเฉลิมพระนามว่าพระยาฟ้าหล้าธรณี พร้อมแต่งหมอผาบเสิก ๔ คนกับเครื่องผาบเสิก พระราชทานฆ้องไชย ๔ ลูก แส่งไชย ๔ ลูก จองวองไชย ๔ ลูก หอกไชย ๔ ดวง ขวนไชย ๔ ดวง แพนไชย ๔ ดวง คนรักษาเครื่องไชย ๔๐๐ แก่พระองค์ โปรดฯ ให้หมอดูหาฤกษ์มื้อดียามดีเสร็จแล้วพระยาฟ้างุ้มจึงเสด็จลงจากเมืองนครหลวงพร้อมไพร่พลและนางแก้วกัญญาพระราชธิดาพระยานครหลวงสู่เชียงดงเชียงทอง

สนับสนุนบทความโดย psthai888

เว็บ สล็อตออนไลน์ ที่ดีที่สุด



การสงคราม

รบได้หัวเมืองแอ่งโคราช ระหว่างเสด็จยกพลเพื่อชิงนครเชียงดงเชียงทองได้มาถึงเมืองพรหมทัต อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา พระยาพรหมทัตชนช้างแพ้ทรงฆ่าพระยาพรหมทัตกับคอช้างแล้วแบ่งเมืองออกหลายส่วนโดยตั้งพระยาปางกบพระยากุญชร พระยาคำแหง พระยาดอนแดง พระยาโสก พระยาฆ้องทอง พระยาจันทอม และพระยาอ้ายให้เสวยเมืองที่แบ่งออกพร้อมตั้งพระยาองค์หนึ่งเป็นพระยาพรหมทัตเสวยเมืองพรหมทัต ให้เมืองเหล่านี้เป็นเมืองส่วยช้าง ส่วยคำ และส่วยข้อยรวม ๙ เมือง

รบได้อาณาจักรศรีโคตรบูรในอีสานเหนือ จากนั้นยกโยธาขึ้นรบพระยาแปดบ่อเจ้าเมืองกระบอง ศรีโคตรบูรหรือศรีโคตรบอง เมืองริมโขงในจังหวัดนครพนม และเมืองท่าแขก แขวงคำม่วน ประเทศลาว ในอีสานเหนือและลาวกลาง พระยาแปดบ่อขี่ช้างชนไม่ทันถึงพระยาฟ้างุ้มช้างเตลิดเสีย กองทัพพระยาฟ้างุ้มยกตามจับได้แล้วประหารโดยจมน้ำที่ปากทอก พระยาแปดบ่อองค์นี้เป็นบรรพบุรุษพระยาแปดบ่อองค์ที่ ๗ ซึ่งพระราชธิดากระโดดน้ำสิ้นพระชนม์แล้วนำกว้านดึงร่างขึ้นมาจึงได้พระหินหรือพระแปดบ่อขึ้นมาด้วย จากนั้นทรงตั้งพระราชอนุชาพระยากระบองคือพระยานันทเสนเป็นเจ้าเมืองแทนโปรดฯ ให้ส่งส่วยช้าง ๑๐๐ ข้อย ๑๐๐ ข้อยกับช้าง ๒๐๐ ส่วยคำ ๒,๐๐๐ ส่วยลั่วส่วยแพรลา ๒๐๐ ฮำ และส่วยข้อยหญิงข้อยชาย ๒๐๐

รบได้หัวเมืองลาวใต้และอาณาจักรจามปาในเวียดนามใต้ ต่อมายกพลรบพระยาจำปาธิราชจนได้ชัยฆ่าตายกับคอช้างแล้วตั้งพระยาจำปาธิราชใหม่แทน แขวงจำปาศักดิ์ ประเทศลาว นอกจากนี้ยังตั้งพระยาจำปานคร พระยาจิม พระยาจาม พระยาดอนชัคแคพระยาสนังพระยาชุง พระยาโสก เมืองโสกเมืองซุงในแขวงอัตตะปือ ประเทศลาวรวม ๗ เมือง โปรดให้เป็นเมืองส่วยสูดส่วยม่าน ส่วยด้าย ส่วยไหม ส่วยคำ ส่วยช้าง ส่วยจำหงาย ส่วยข้อยทุกเมือง

รบได้หัวเมืองลาวกลางฝั่งซ้าย จากนั้นเสด็จกลับยกพลมาอาณาจักรศรีโคตรบูรที่น้ำหินบูน เมืองหินบูน แขวงคำม่วน ประเทศลาว และอำเภอท่าอุเทน จังหวัดนครพนม พระยาเวียงออกมารบเห็นพลมากจึงพ่ายหนี ฝ่ายบากิมไล่ฆ่าได้จึงให้ราชอนุชาพระยาเวียงเป็นพระยาเจ็ดเจียงแทน จากนั้นตั้งพระยากว้างเสียม พระยากว้างทง กวางท่ง พระยาเมืองหลวง พระยาเมืองมวนพระยาวัง เมืองวัง แขวงสุวรรณเขต ประเทศลาว พระยากระตาก ข่ากะตาก พระยาชุมพร เมืองจำพอนแก้งกอก แขวงสุวรรณเขต ประเทศลาว พระยาชะโปน ตะโปน รวม ๙ เมือง โปรดฯ ให้ส่งส่วยด้าย ส่วยไหม ส่วยผ้ากั้ง ผ้าพีดานและส่วยข้อยทุกปีในเดือน ๑๒ และเดือน ๓

รบได้หัวเมืองลาวกลางฝั่งซ้ายและอีสานเหนืออีกครั้ง จากนั้นยกพลถึงปากชะดิง ปากกะดิง เมืองปากซัน แขวงบอลิคำไซ ประเทศลาว และจังหวัดบึงกาฬ พระยาสามค้อมเจ้าเมืองพระน้ำรุ่งดาพล ๔ หมื่น ช้าง ๕๐๐ มารบ โปรดฯ ให้บาจีแข้รบชนะไล่พระยาสามค้อมมาจมน้ำที่ปากบางบาท แล้วพระยาฟ้างุ้มจึงยกพลตั้งอยู่เมืองพระน้ำรุ่งตั้งพระยาพระน้ำรุ่งแทนพระยาสามค้อม

อาณาจักรเชียงขวางยอมอ่อนน้อม ชัยชนะของพระยาฟ้างุ้มลือถึงพระยาเจ็ดเจียงเจ้าเมืองพวกเชียงขวาง พวนเซียงขวาง พระยาจึงแต่งหมื่นหลวงพวนและหมื่นคำมาไหว้พระองค์ที่พระน้ำรุ่งความว่า ผู้ข้านี้หากเป็นหลานเป็นเหลนเชื้อแนวขุนบรมราชาธิราชเจ้าทั้งขุนลอแต่บุราณมาดีหลีดาย ในที่นี้แลพระยาฟ้าเจ้าแลจักผาบบ้านผาบเมืองที่ใดก็ดีข้าจักแต่งรี้พลไปส่อยไปเติมสู่แห่งสู่ที่แลพระยาฟ้าตรัสว่าพี่น้องเฮายังคิดเถิงเฮาดังนั้นก็ชอบดีแล บ้านเมืองอันหลานเฮากับน้องเฮาแต่ก่อนที่ใดก็ดีให้ไว้แก่น้องเฮาเทอญ เครื่องเสิกเครื่องเวียกเครื่องเหล็กอันใดก็ดีเฮาหากจักให้มาเอาดอม อนึ่งบ้านเมืองแต่เฮาผาบได้แต่เมืองชาเมืองมวนก็ให้มาไหว้มานบแก่น้องเฮา ชัยชนะต่ออาณาจักรพวนจึงไม่ต้องเสียเลือดเนื้อ แต่ตำนานขุนบรมบางฉบับระบุว่าทรงนำทัพสะบูหลวง เข้ารบเจ้าเมืองพวนนามพระยายี่หีน ทำให้เชื่อว่าลาวรู้จักสร้างปืนใหญ่ตั้งแต่ ค.ศ. ๑๓๕๒ (พ.ศ. ๑๘๙๕) ก่อนชาติยุโรปใน ค.ศ. ๑๕๑๐ (พ.ศ. ๒๐๕๓) หลังสงครามพระยายี่หิน ๑๕๘ ปี

อาณาจักรไดเวียตยอมอ่อนน้อมและปักปันเขตแดนล้านช้างทิศบูรพา เมื่อกษัตริย์พวนยอมอ่อนน้อมโดยอ้างความเป็นญาติพระยาฟ้างุ้มจึงนำพลไล่ตีเมืองพระยามีฮ้านกว้านมีเสา เมืองของกษัตริย์ที่สร้างบ้านเรือนยกถุนสูงและมีชาน พร้อมไล่เอาเมืองพระยาอ่างสิง พระยาอ่างหนามรวม ๓ เมืองมอบแก่เจ้าบัวหลวงแห่งอาณาจักรไดเวียด ซึ่งพระชนม์น้อยกว่า เจ้าบัวหลวงตรัสถามเชื้อสายของพระองค์ทราบว่าเป็นเชื้อขุนบรมราชาธิราชสืบหลายชั่วกษัตริย์จึงเกรงเดชานุภาพยอมอ่อนน้อมแบ่งแดนเมืองแก่พระยาฟ้างุ้มว่าผิว่าแหม่นเชื้อแหม่นแนวเจ้าขุนบรมขุนลอแท้ให้แต่เมืองมีฮ้านกว้านมีเสาแต่หินสามเส้าน้ำเต้าแก้ว บ้านเมืองดินดอนที่ใดก็ดีฟ้าแถนหากแต่งไว้ฝนตกน้ำใหลเมือเมืองลาวให้ไว้เขตต์แดนเมืองลาว ฝนตกน้ำไหลเมือเมืองบัวแต่ใดให้ไว้เป็นเมืองบัว แล้วแต่งคำสามหมื่น เงินสามแสน ไม้กำพัก ไม้เกสสนา ลั่วแฮแพจีนจำนวนมากพระราชทานนายใช้ของพระยาฟ้างุ้มที่นำเมืองทั้ง ๓ มามอบไปถวายพระยาฟ้างุ้มที่แดนเมือง จากนั้นพระยาฟ้างุ้มโปรดฯ ให้เหล่าพระยาเมืองมีฮ้านกว้านมีเสาถวายส่วยคำและส่วยลั่วแฮแพด้ายไหม

อาณาจักรของเจ้าบัวหลวงเดิมคืออาณาจักรตงแกงมีศูนย์กลางที่เกาจี๋หรือหยาวจี๋อีเหมาซิน พระราชโอรสขุนลอ โกะล้อฝูงหรือโก๊ะล่อฝง ยกทัพตีได้ ๒ ครั้งใน ค.ศ. ๘๕๘ พ.ศ. ๑๔๐๑ และ ค.ศ. ๘๖๓ พ.ศ. ๑๔๐๖ ราว ๔๐๐ กว่าปีตกเป็นของลาวอีกครั้งสมัยพระยาฟ้างุ้ม

อาณาจักรสิบสองจุไทยอมอ่อนน้อม ต่อมาทรงยกพลตั้งที่นาน้อยอ้อยหนูหรือเมืองแถนสถานที่ขุนบรมและขุนลอราชบรรพบุรุษของพระองค์ทรงประสูติ เหตุที่เรียกเมืองแถนเพราะแถนฟ้าขื่นเป็นผู้สร้างเมืองสืบมาถึงสมัยพระองค์ เมืองนี้มีบ่อเงิน บ่อคำ บ่อแก้ว บ่อทอง บ่อเหล็กทุกประการ ทรงแต่งตั้งพระยาฟ้าใสเป็นพระยาเมืองแถนนาน้อยอ้อยหนู ตั้งพระยาเมืองไชย พระยาเมืองไล พระยาเมืองกว้าง พระยาสามสิบพองเมืองโฮมมา พระยากางล้าน พระยาสิงหาว พระยาเมืองหุม พระยาเมืองวาด พระยาเมืองกว้างทง ขึ้นเป็นเจ้าเมือง เมืองเหล่านี้ตั้งอยู่ฟากน้ำแท้ซึ่งเจ้าบัวหลวงยกแก่พระยาฟ้างุ้มพระองค์จึงมีอำนาจแต่งตั้งเป็นท้าวพระยาได้ พร้อมให้เจ้าเมืองเหล่านี้ส่งส่วยคำ ส่วยเงิน ส่วยข้อย ส่วยผ้ากั้ง ส่วยผ้าไหม ผ้าพีดาน เครื่องศึก ส่วยม้า อานเงิน อานคำ ลั่วแล หอกแพน แล้วใช้คนไปเล่าแก่เจ้าบัวหลวง เจ้าบัวหลวงตรัสว่าให้พี่เฮาคืนเมืออยู่เชียงดงเชียงทองพุ้นเทอญ

อาณาจักรเชียงรุ่งยอมอ่อนน้อมถวายพระราชธิดาและปักปันเขตแดนทิศอีสาน จากนั้นพระองค์นำพลข้ามน้ำอูไปเมืองบูนใต้บูนเหนือ พระยาบูนใต้พระยาบูนเหนือนำพลออกรบจนแพ้และถูกฆ่า ทรงใช้คนไปหาพระยาเชียงฮุง ว่าจะรบชนด้วยหรือไม่พระยาเชียงฮุงตรัสว่า เฮานี้ก็หากเป็นเชื้อเป็นแนวอันเดียวดายเฮาบ่รบบ่เลวพระยาเจ้าแล ให้พระยาเจ้าเอาเขตต์บ้านแดนเมืองแต่บ้านป่งลวงขวงเท่าเมือบูนใต้บูนเหนือพุ้นเป็นเขตต์ของเมืองล้านช้างเทอญ เฮาก็จักให้บัวให้นางแก่เจ้าฟ้าแล บัดนี้ลูกเฮายังน้อยภายหน้าจิงเอาเมือปัดเสื่อปูหมอนแก่เจ้าฟ้าเทอญเจ้าเชียงฮุงแต่งราชบรรณาการเป็นเงินแสน ม้า ๑๐๐ อานเงิน อานคำ ฮำแฮแพจีนจำนวนมากมาถวาย จากนั้นพระยาฟ้างุ้มโปรดฯ แต่งตั้งบากิมเป็นเจ้าขวาซึ่งคนเรียกขวากิม

We are really grateful for your blog post. You will find a lot of approaches after visiting your post. Great work Shower Standing Handle

<span style="font-size: 11pt; font-family: Calibri, Arial;" data-sheets-root="1" data-sheets-value="{"1":2,"2":"I had most recently initiated a fabulous web page, the details you will provide you with here comes with really helped others really. Regards just for all of the effort & succeed."}" data-sheets-userformat="{"2":15233,"3":{"1":0},"10":2,"11":0,"12":0,"14":{"1":2,"2":0},"15":"Calibri, sans-serif","16":11}">I had most recently initiated a fabulous web page, the details you will provide you with here comes with really helped others really. Regards just for all of the effort & succeed.</span>внос на кола от германия